W wykazie prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów pojawiła się informacja, iż w trzecim kwartale br. zostanie opracowana oraz przyjęta strategia i polityka w zakresie rozwoju bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej w Polsce.

Ostatnie miesiące przyniosły wiele ważnych wydarzeń w obszarze polityczno-prawnym, które bezpośrednio lub pośrednio dotykają przyszłości sektora jądrowego. Z pozornie odległych wydarzeń można odczytać istotne tendencje, które będą kształtować jego rozwój zarówno w wymiarze europejskim, jak również w przypadku polskiego programu jądrowego.

W dniach 20-22 kwietnia 2021 roku Państwowa Agencja Atomistyki wraz z Komisją Dozoru Jądrowego Stanów Zjednoczonych Ameryki (US NRC) przeprowadziły wirtualny warsztat na temat efektywnego zarządzania oceną dokumentacji technicznej dołączonej do wniosku o zezwolenie na budowę obiektu jądrowego.

W Dzienniku Ustaw ogłoszono rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 10 marca 2021 r. w sprawie przypadków, w których wykonywanie działalności związanej z narażeniem na promieniowanie jonizujące pochodzące od naturalnych izotopów promieniotwórczych nie wymaga powiadomienia (Dz. U. poz. 627). Ma ono na celu dookreślenie zakresu działalności związanych z narażeniem na promieniowanie jonizujące, które podlegają reglamentacji zgodnie z art. 4 ust. 1a ustawy z dnia 29 listopada 2000 r. – Prawo atomowe.

W Dzienniku Ustaw ogłoszono pięć nowych aktów wykonawczych do ustawy – Prawo atomowe. Mają one na celu zwiększenie poziomu ochrony radiologicznej przy pracy ze źródłami promieniotwórczymi. Nowe przepisy wdrażają również wymagania w zakresie pomiarów zawartości wybranych izotopów promieniotwórczych w materiałach budowlanych.

W opracowaniu Deep Isolation wykonanym na zlecenie Fermi Energia, spółki zajmującej się wdrażaniem zaawansowanych reaktorów, dokonano analizy potencjalnej przydatności terenów w Estonii pod kątem lokalizacji składowiska odpadów jądrowych w głębokich horyzontalnych otworach wiertniczych. Wstępna ekspertyza nie wykazała żadnych fundamentalnych ograniczeń geologicznych w składowaniu odpadów promieniotwórczych w Estonii oraz potwierdziła, że szereg lokalizacji może potencjalnie spełniać wymogi przepisów bezpieczeństwa MAEA.

Dwa dni temu w mediach niemieckich [1][2] (a potem i gdzieniegdzie w polskich) pojawiły się alarmistyczne artykuły stwierdzające, że awaria w przyszłej polskiej elektrowni jądrowej może spowodować zagrożenie nawet dla rejonu Berlina i Hamburga, odległych o ponad 400 km (w artykułach podano 450 km, w istocie do Berlina z obu rozpatrywanych lokalizacji jest mniej niż 400, ale nie bądźmy drobiazgowi). Artykuły powoływały się na analizę szwajcarskich specjalistów i okraszone były sugestywną grafiką istotnie pokazującą rozchodzenie się chmury skażeń z rejonu Żarnowca w rejon Berlina.

Polska przyjęła Zintegrowany Plan Działania INSSP (ang. Integrated Nuclear Security Support Plan) w zakresie ochrony fizycznej materiałów i obiektów jądrowych oraz źródeł promieniotwórczych na lata 2020-2023. Ma on na celu wzmocnienie ram instytucjonalnych i prawnych dla zabezpieczeń przed nieuprawnionym dostępem do obiektów i materiałów jądrowych oraz źródeł promieniotwórczych.

– Ten trudny dla gospodarki rok uświadomił nam konieczność przyspieszenia transformacji energetycznej w Polsce – mówi Piotr Naimski, pełnomocnik rządu do spraw strategicznej infrastruktury energetycznej. Temu mają służyć takie inicjatywy jak przyjęcie przez rząd ustawy offshore’owej, która jest procedowana w Sejmie, oraz aktualizacja programu budowy elektrowni nuklearnej w Polsce. Dopóki nie powstaną pierwsze bloki jądrowe, to gaz będzie paliwem stabilizującym działanie odnawialnych źródeł i zastępującym wygaszane moce węglowe.

Odnawialne źródła energii, w tym zwłaszcza fotowoltaika, przeżywają w Polsce boom. To efekt m.in. różnego rodzaju państwowych dotacji, lecz także ogólnoświatowego trendu zapotrzebowania na zieloną energię. Technologie stojące za OZE nie są jednak w pełni rozwinięte, przez co na chwilę obecną nie można całego systemu energetycznego oprzeć na tych innowacyjnych rozwiązaniach. Potrzebne są nakłady inwestycyjne nie tylko w fotowoltaikę czy turbiny wiatrowe, lecz także w magazyny energii. Równocześnie, choć odbiegając od polityki energetycznej UE, która promuje OZE jako główne źródło, Polska rozwija plany energetyki jądrowej. To właśnie synergia źródeł odnawialnych i atomu może być przyszłością polskiej energetyki.