Zgodnie z art. 108 d ustawy z dnia 29 listopada 2000 r. - Prawo atomowe zobowiązanym do przygotowania aktualizacji Programu polskiej energetyki jądrowej jest minister właściwy do spraw energii, natomiast zgodnie z zapisem art. 108 c ww. ustawy powinno to być dokonywane co 4 lata.
Obecnie obowiązujący PPEJ stanowi element programu przyjętego przez Radę Ministrów w dniu 28 stycznia 2014 roku i pomimo przyjętego w 2016 roku przez Radę Ministrów Sprawozdania z realizacji PPEJ i zobowiązania ówczesnego Ministra Energii do przedstawienia Radzie Ministrów aktualizacji PPEJ do końca 2017 roku - dokument ten dotychczas nie został zaktualizowany.

Obecnie poddana konsultacjom publicznym aktualizacja Programu PEJ będzie przedstawiana Radzie Ministrów nie wcześniej jak w IV kwartale br. Wcześniej, bo przed końcem III kwartału br. ma zostać opublikowane w Monitorze Polskim, znajdujące się obecnie na etapie uzgodnień międzyresortowych „Sprawozdanie z realizacji PPEJ za lata 2016-2019.

Reaktory wodne ciśnieniowe PWR

Projekt aktualizacji Programu uwzględnia budowę w Polsce od 6 do 9 GWe zainstalowanej mocy jądrowej w oparciu o sprawdzone, wielkoskalowe, wodne ciśnieniowe reaktory jądrowe PWR generacji III i III+, o mocy jednostkowej powyżej 1 000 MWe, m.in. z uwagi na bogate doświadczenie eksploatacyjne oraz znakomitą charakterystykę bezpieczeństwa. Elektrownie jądrowe miałyby być budowane w dwóch lokalizacjach jako siłownie 3 blokowe. Dodatkowo, Ministerstwo Klimatu założyło, realizację inwestycji z wykorzystaniem wyłącznie jednej technologii – co ma pozwolić m.in. na uzyskanie efektu skali, jednego współinwestora strategicznego powiązanego z dostawcą technologii oraz zachowanie kontroli Skarbu Państwa nad realizacją Programu.

Biorąc pod uwagę dostępne na świecie technologie, mogą to być zatem następujące rozwiązania: reaktor AP1000 o mocy 1117 MWe netto amerykańskiej firmy Westinghouse, francuski EPR o mocy 1630 MWe (Framatome/EDF), APR1400 o mocy 1340 MWe koreańskiego KEPCO.

Mniej prawdopodobne jest wykorzystanie chińskiego HPR-1000 o mocy 1090 MWe (znanego również jako: Hualong One) oferowanego przez Hualong International Nuclear Power Technology Co - spółkę joint venture China Guangdong Nuclear Power Group (CGN) i China National Nuclear Corporation (CNNC), jak również rosyjskich WWER-1200 czy WWER-TOI korporacji Rosatom.

Wykluczono całkowicie możliwość zastosowania technologii reaktorów wodnych wrzących BWR i ciężkowodnych CANDU, jak również małych reaktorów modułowych SMR, jako technologii niesprawdzonej nigdzie nie wybudowanej a znajdującej się obecnie dopiero w fazie rozwojowej. Jednakże jak zaznaczono w PPEJ, rząd będzie monitorował postęp w rozwoju SMR na świecie. Jeśli projekty te będą realizowane i pojawią się doświadczenia z budowy i eksploatacji to należy rozważyć ich wykorzystanie w ciepłownictwie, obok uciepłownionych EJ. Podobnie sytuacja ma się z reaktorami wysokotemperaturowymi HTR, które w przypadku powodzenia prowadzonego już przez NCBJ projektu i rozwoju tej technologii na świecie w długiej perspektywie rozważane będzie do wykorzystania w Polsce dla potrzeb przemysłu. Nie nastąpi to jednak przed 2040 rokiem.

Lokalizacja Elektrowni Jądrowych

W zakresie lokalizacji budowy elektrowni jądrowych aktualizacja programu PEJ nie przewiduje zmian i pozostają one tożsame z lokalizacjami określonymi w Programie PEJ z 2014 roku. Biorąc pod uwagę stan zaawansowania prac oraz inne uwarunkowania, miejsce budowy pierwszej elektrowni jądrowej zostanie wybrane spośród lokalizacji nadmorskich, tj. Lubiatowo-Kopalino oraz Żarnowiec, dla których prace w zakresie badań środowiskowych i lokalizacyjnych są najbardziej zaawansowane. Przemawiają za nimi m.in.: znaczne zapotrzebowanie na energię elektryczną i brak dużych, dysponowalnych źródeł wytwórczych w tym rejonie, dostęp do wody chłodzącej a także możliwość transportu ładunków wielkogabarytowych drogą morską.

Jako lokalizację dla drugiej elektrowni jądrowej bierze się pod uwagę także lokalizacje wykorzystywane obecnie przez elektrownie systemowe - m.in. Bełchatów oraz Pątnów z uwagi na rozwiniętą sieć przesyłową, transportową i inną infrastrukturę, położenie w centrum Polski oraz fakt, że budowa EJ na tych terenach po wygaszeniu eksploatowanych elektrowni pozwoli na utrzymanie miejsc pracy.

Pozostałe potencjalne lokalizacje to (w kolejności alfabetycznej): Chełmno, Choczewo, Chotcza, Dębogóra, Gościeradów, Karolewo, Kopań, Kozienice, Krzymów, Krzywiec, Lisowo, Małkinia, Nieszawa, Nowe Miasto, Pniewo, Pniewo-Krajnik, Połaniec, Stepnica-1, Stepnica-2, Tczew, Warta-Klempicz, Wiechowo, Wyszków.

Harmonogram realizacji inwestycji

Z przedstawionego w projekcie aktualizacji Programu Polskiej Energetyki jądrowej wynika iż wybór technologii dla projektu miałby nastąpić w przyszłym roku, natomiast uzyskanie decyzji środowiskowej i lokalizacyjnej dla EJ1 (zatwierdzenie wyboru lokalizacji EJ1) oraz podpisanie umowy z dostawcą technologii i głównym wykonawcą EPC w 2022 roku.

Na wydanie zezwolenia na budowę EJ1 przez Prezesa PAA oraz uzyskanie pozwolenia na budowę i rozpoczęcie budowy EJ1 musielibyśmy poczekać odpowiednio do 2025 i 2026 roku, a na wydanie zezwolenia na rozruch, rozruch jądrowy i synchronizację poszczególnych bloków EJ1 – odpowiednio do 2032, 2034 i 2036 roku. Oddanie do komercyjnej eksploatacji miałoby więc nastąpić dla poszczególnych bloków EJ1 w latach: 2033, 2035, 2037. Budowa bliźniaczej EJ2 rozpoczęłaby się w 2032 roku a jej poszczególne bloki zostałyby przekazane do komercyjnej eksploatacji - odpowiednio w latach: 2039, 2041, 2043