Podpisano umowę na prace demontażowe sarkofagu w Czarnobylu

Data dodania: piątek, 9 sierpnia 2019, autor: nuclear.pl

Jak poinformował operator Czarnobylskiej Elektrowni Jądrowej, 29 lipca br. została podpisana umowa na drugi etap robót związanych z przekazaniem do eksploatacji nowej konstrukcji zabezpieczającej zniszczony w katastrofie w 1986 roku reaktor bloku nr 4.

Wykonawcą robót o wartości przekraczającej 2 mld hrywien (ok. 305 mln złotych) i finansowanych przez ukraiński budżet państwa będzie firma Ukrbudmontaż, a ich zakres obejmuje demontaż starej konstrukcji zabezpieczającej, oficjalnie nazywanej schronem, a nieoficjalnie – za to powszechnie – sarkofagiem.

Sarkofag to stalowo-betonowa konstrukcja powstała bezpośrednio po katastrofie w celu zabezpieczenia zniszczonego reaktora i zapobieżenia dalszemu rozprzestrzenianiu się substancji promieniotwórczych.

Jego projektowanie rozpoczęło się niecały miesiąc po eksplozji reaktora, a budowę prowadzono od czerwca do listopada 1986 roku. Wykorzystano do niej ok. 400 tys. m³ betonu oraz 7 tysięcy ton metalowych zbrojeń, a w robotach uczestniczyło 90 tys. ludzi. Jednak od początku wiadomo było, że konstrukcja ta będzie wymagała wymiany.

Proces rozpoczął się od konkursu na koncepcję nowego zabezpieczenia, ogłoszonego przez władze niepodległej Ukrainy w 1992 roku. Ostatecznie wykonawcę prac związanych z budową nowej konstrukcji wybrano dopiero w 2007 roku. Nowa konstrukcja, oficjalnie znana jako Nowa Bezpieczna Powłoka (a nieoficjalnie czasami nazywana Arką) powstała obok kompleksu budynków elektrowni, a po zakończeniu zasadniczego etapu montażu została ona w 2017 roku przesunięta po szynach nad zniszczony reaktor, zakrywając go wraz ze starym sarkofagiem.

Sam sarkofag do tego czasu musiał być kilkukrotnie wzmacniany, ostatnio w 2008 roku, aby zapewnić jego stabilność. Prace nad budową i wyposażaniem Arki (która posiada m.in. systemy wentylacyjne, pomiaru skażeń, oświetlenia czy łączności) zakończono w kwietniu 2019 roku. To umożliwia rozpoczęcie rozbiórki starego sarkofagu. W 2008 roku oceniano, że będzie on mógł posłużyć nie dłużej niż do 2023 roku, ale w chwili obecnej ze względu na stwierdzony zły stan techniczny konstrukcji, postanowiono przeprowadzić prace bez zwłoki.

Zadanie rozbiórki niestabilnej i skorodowanej konstrukcji nie jest łatwe i w miarę postępów będzie wymagało systematycznego wzmacniania pozostałej części, aby uniknąć niekontrolowanego zawalenia się elementów na zniszczony reaktor – mogłoby to doprowadzić do skażenia przestrzeni wewnątrz Arki i znaczącego utrudnienia dalszych prac. Należy jednak podkreślić, że nie stanowi to zagrożenia dla otoczenia – wbrew alarmistycznym doniesieniom niektórych polskich mediów, które nie dostrzegły faktu, że prace będą odbywały się pod ukończoną już nową powłoką. Zdemontowane elementy będą poddawane dekontaminacji i transportowane do utylizacji lub składowania. Prace mają zostać ukończone do 2023 roku.

Adam Rajewski