Serwis informacyjny
40 lat Państwowej Agencji Atomistyki
Data dodania: czwartek, 10 marca 2022, autor: nuclear.pl
27 lutego 1982 roku stanowi ważną datę w historii polskiej atomistyki. Tego dnia Sejm uchwalił ustawę o utworzeniu Państwowej Agencji Atomistyki – weszła ona w życie 9 marca 1982 roku. Z tą datą formalnie powstała Państwowa Agencja Atomistyki. Na początku swojego istnienia Agencja nadzorowała działalności wykorzystujące źródła promieniotwórcze w sposób pośredni, m.in. poprzez podległe wówczas Agencji Centralne Laboratorium Ochrony Radiologicznej.
Po raz pierwszy pojęcie państwowego dozoru bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej pojawiło się w ustawie – Prawo atomowe, która weszła w życie w lipcu 1986 r. Zadania dozoru jądrowego powierzono Prezesowi Państwowej Agencji Atomistyki, Głównemu Inspektorowi Dozoru Jądrowego i inspektorom dozoru jądrowego.
Od 1992 roku kontrole działalności z promieniowaniem jonizującym wykonywał Państwowy Inspektorat Bezpieczeństwa Jądrowego i Ochrony Radiologicznej, który w 1997 roku został włączony w struktury PAA. W okresie od 1997 do 2021 roku inspektorzy PAA, pracujący dziś w Departamencie Ochrony Radiologicznej i Departamencie Bezpieczeństwa Jądrowego przeprowadzili w sumie ponad 20 000 kontroli dozorowych. W 2005 roku w PAA powstało Centrum ds. Zdarzeń Radiacyjnych (CEZAR), które jest punktem kontaktowym w sytuacjach kryzysowych oraz zarządza krajowym monitoringiem radiacyjnym.
W ostatnich dniach kwestia bezpieczeństwa jądrowego jest jedną z częściej podnoszonych w przestrzeni medialnej i publicznej. Sporo mówi się również o roli dozoru jądrowego, choć niestety zwłaszcza w kontekście agresji wojsk Federacji Rosyjskiej na terytorium Ukrainy, w tym działalności Rosji wymierzonej przeciwko obiektom i materiałom jądrowym.
PAA stale monitoruje sytuację radiacyjną w kraju, jest także w stałym kontakcie z zagranicznymi urzędami dozorów jądrowych oraz Międzynarodową Agencją Energii Atomowej. PAA posiada także dostęp do międzynarodowych systemów wczesnego powiadamiania o zdarzeniach radiacyjnych.
Kontrole obiektów jądrowych i działalności, które wykorzystują źródła promieniotwórcze, wydawanie zezwoleń, prowadzenie monitoringu radiacyjnego – to tylko kilka z zadań realizowanych na co dzień przez Państwową Agencję Atomistyki. Misją agencji jest zapewnienie, by działalność mogąca powodować narażenie na promieniowanie jonizujące była prowadzona w sposób bezpieczny dla pracowników, społeczeństwa i środowiska.
W 2009 roku Rada Ministrów przyjęła uchwałę w sprawie działań podejmowanych w zakresie rozwoju energetyki jądrowej, a w 2014 uchwalono Program polskiej energetyki jądrowej. PAA pełni bardzo ważną funkcję w tym programie – ma nadzorować budowę elektrowni jądrowych w kraju na każdym etapie tego procesu.
Od tego czasu Agencja przygotowuje się do pełnienia tej roli, realizując liczne szkolenia i staże. W 2015 roku PAA rozpoczęła realizację staży stanowiskowych (On-the-Job Training Project) z zagranicznymi urzędami dozoru jądrowego. Z kolei w 2018 roku, z inicjatywy Agencji, ruszyły warsztaty w ramach projektu ALEP (Advanced Licensing Exercise Project). Uczestnicy warsztatów przeprowadzili symulację procesu oceny bezpieczeństwa i wydawania zezwolenia dla budowy elektrowni jądrowej w Polsce. W tym roku dla pracowników Agencji organizowane są m.in. ponad 3-miesięczne staże w USA na budowie reaktora 3 i 4 elektrowni jądrowej Vogtle.