Chaos w sprawie EJ2 w Programie Polskiej Energetyki Jądrowej

Data dodania: poniedziałek, 14 lipca 2025, autor: nuclear.pl

Projekt aktualizacji Programu Polskiej Energetyki Jądrowej PPEJ, zamiast wnosić klarowność w realizację drugiej elektrowni jądrowej (EJ2), pozostawia więcej pytań niż odpowiedzi. Dokument, mimo że określa budowę EJ2 jako fundamentalny cel, nie przedstawia ani spójnego harmonogramu, ani precyzyjnych mechanizmów decyzyjnych.

Niejasności zaczynają się już od kwestii odpowiedzialności za realizację projektu. Wskazano trzy spółki – Polskie Elektrownie Jądrowe (PEJ), PGE i ENEA – z których tylko jedna „będzie kontynuować” prace (jakie konkretnie – nie wiadomo), a dwie pozostałe „mogą” je prowadzić. Jednocześnie to właśnie lokalizacje związane z PGE i ENEA zostały wskazane jako preferowane. Brakuje jednak kryteriów, według których podejmowane będą decyzje o tym, która spółka faktycznie pokieruje realizacją inwestycji. Teoretycznie możliwe byłoby joint-venture między nimi trzema, bądź wybranymi dwoma, trudno jednak znaleźć jakiekolwiek korzyści z takiego rozwiązania przy licznych potencjalnych problemach z niego wynikających.

Dziwne jest też założenie, że konkurujące ze sobą podmioty mają „wymieniać się informacjami” w ramach przygotowań – mimo że zapisy PPEJ w kontekście postępowania Komisji Europejskiej w sprawie pomocy publicznej dla EJ1 czynią z nich faktycznych konkurentów. Trudno też nie zauważyć, że ENEA i PGE najpewniej posiadają już informacje o swoich lokalizacjach, więc na wymianie potencjalnie skorzysta tylko jedna z trzech spółek.

Dokument nie precyzuje również, jaki będzie tryb wyboru inwestora – czy decyzja zapadnie na poziomie rządowym, czy w drodze konkursu, czy też w ramach porozumienia pomiędzy zainteresowanymi spółkami. Brakuje jasnych zasad, czytelnego mechanizmu oraz kryteriów selekcji. Tymczasem procedura wyboru inwestora powinna być już dziś przygotowana – gotowa do wdrożenia dzień po przyjęciu PPEJ, aby nie tracić kolejnych miesięcy na ustalenia, które powinny być już rozstrzygnięte. Można tu również wskazać, że już dziś na poziomie PPEJ widać pewną preferencję, bowiem jako lokalizacje “preferowane” wskazano lokalizacje wprost związane z jedną z wymienionych spółek, a jako “rezerwowe” te związane z drugą. Nie podano przy tym żadnego uzasadnienia.

Brakuje również konkretnych informacji na temat trybu wyboru technologii i generalnego wykonawcy dla EJ2. Sformułowanie o „zintegrowanym postępowaniu” jest enigmatyczne. Nie wiadomo również, kto podejmie decyzję o ostatecznej lokalizacji EJ2. Czy zadecyduje inwestor, technologia, czy może potrzeby systemowe? Tego PPEJ nie precyzuje.

PPEJ 2025 w części dotyczącej EJ2 nie spełnia funkcji planistycznej. Brakuje jasnych terminów, kryteriów, przypisanych odpowiedzialności, ścieżki decyzyjnej i gotowych procedur. Bez szybkiego doprecyzowania tych elementów, projekt budowy EJ2 grozi przekształceniem się w źródło sporów, opóźnień i marnotrawstwa środków publicznych – a nie w motor transformacji polskiej energetyki.