Polacy badają sposoby ochrony reaktora termojądrowego

Data dodania: wtorek, 21 grudnia 2021, autor: naukawpolsce.pap.pl

Europejska organizacja EUROfision przyznała 15 grantów w konkursie na projekty dotyczące rozwiązania problemów naukowych związanych z fuzją termojądrową. Naukowcy w różnych krajach świata pracują nad reaktorami produkującymi energię z fuzji termojądrowej. Popularnie nazywa się je "sztucznym słońcem".

Nad systemem monitorującym wytwarzanie plazmy termojądrowej będzie pracował zespół z udziałem doktoranta Bartłomieja Jabłońskiego z Politechniki Łódzkiej, który jako jedyny Polak otrzymał tegoroczny grant EUROfusion Engineering Grants (EEG).

Opiekunami grantu, który otrzymał Bartłomiej Jabłoński są profesorowie Politechniki Łódzkiej - dr hab. inż. Dariusz Makowski i dr hab. inż. Wojciech Tylman. Badania realizowane będą we współpracy z naukowcami z ośrodków zagranicznych, z dr. Marcinem Jakubowskim z Instytutu Fizyki Plazmy im. Maxa Plancka w Greifswaldzie w Niemczech, dr. Raphaelem Mitteau z centrum badań jądrowych CEA oraz naukowcami z ośrodka ITER we Francji.

Pracują oni nad systemem, który będzie zajmował się kontrolowaniem plazmy oraz zabezpieczaniem tokamaków i stellaratorów z wykorzystaniem sztucznej inteligencji. W ramach trzyletniego grantu badacze będą rozwijać metody przetwarzania obrazów w czasie rzeczywistym. Sprawdzą, jak wykorzystać uczenie maszynowe i sieci neuronowe do ochrony i sterowania urządzeniami do wytwarzania plazmy termojądrowej.

- Opracowane urządzenia do akwizycji obrazu, algorytmy i rozwiązania informatyczne zostaną praktycznie przebadane w urządzeniach służących do wytwarzania plazmy i przeprowadzania kontrolowanych reakcji termojądrowych: w uruchamianym obecnie w Niemczech stellaratorze Wendelstein 7-X oraz tokamaku WEST we Francji – wyjaśnia dr hab. inż. Dariusz Makowski z Katedry Mikroelektroniki i Technik Informatycznych PŁ.

Dodaje, że głównym celem projektu jest opracowanie metodyki oraz algorytmów sterowania plazmą, jak również zabezpieczenia maszyny z wykorzystaniem obrazów z kamer termowizyjnych dla wyładowań plazmowych dłuższych niż 30 minut.

Rezultaty prac są ważne dla przyszłych urządzeń fuzyjnych, takich jak budowany we Francji tokamak ITER, czy też projektowana demonstracyjna elektrownia termojądrowa DEMO, która ma wytwarzać prąd elektryczny do komercyjnego użytku.

Źródło: PAP – Nauka w Polsce