Energetyka jądrowa w Polsce
Reaktor dla Polski
Na przełomie 2009 i 2010 roku Polska Grupa Energetyczna, jako podmiot odpowiedzialny za realizację zadań programu polskiej energetyki jądrowej, podpisała trzy porozumienia mające na celu zbadanie możliwości zastosowania w Polsce następujących reaktorów III generacji:
Na przełomie listopada i grudnia 2011 roku natomiast rosyjski koncern Rosatom ogłosił, że chce również wystartować w przetargu na dostawę technologii dla elektrowni jądrowej w Polsce.
Powołana przez PGE w styczniu 2014 roku do budowy i eksploatacji elektrowni jądrowej spółka celowa PGE EJ1 przyjęła 22 sierpnia 2012 roku strategię, zgodnie z którą spółka przeprowadzi jedno postępowanie obejmujące kluczowe aspekty projektu jądrowego (tzw. postępowanie pakietowe lub postępowanie zintegrowane).
W okresie od 2013 do 2015 roku PGE EJ 1 przeprowadziła cykl warsztatów i spotkań w ramach tzw. dialogu wstępnego z uczestnikami - potencjalnymi konsorcjami i dostawcami technologii reaktora, których celem było potwierdzenie koncepcji i zakresu postępowania. Technologie oferowane przez firmy które złożyły deklaracje udziału w Postępowaniu Zintegrowanym przedstawiono poniżej:
Technologie oferowane przez firmy które złożyły deklaracje udziału w PZ, fot. PGE EJ1
W maju 2018 roku na poziomie Ministerstwa Energii została zaakceptowana aktualizacja Programu Polskiej Energetyki Jądrowej, która zakładała budowę 6 bloków energetycznych o mocy 6-9 GW do 2043 roku, zlokalizowanych w dwóch elektrowniach: jednej na północy kraju, gdzie prowadzone były przez PGE EJ1 badania lokalizacyjne i środowiskowe, natomiast drugiej w centralnej Polsce, najprawdopodobniej w Bełchatowie, w zastępując obecnie funkcjonujące tam bloki opalane węglem brunatnym.
We wrześniu 2018 roku rozpoczęto również rozmowy pomiędzy przedstawicielami Ministerstwa Energii z Departamentem Energii USA o możliwościach współpracy w zakresie energetyki jądrowej, którego finałem było podpisanie 9 listopada 2018 roku w Warszawie Memorandum o współpracy. Zainteresowanie PPEJ doprowadziło również do konsolidacji w branży koreańskich firm, które ogłosiły, iż konsorcjum firm Daewoo Engineering & Construction oraz Doosan Heavy Industries & Construction zostało wybrane jako partner Korea Hydro & Nuclear Power do złożenia Polsce oferty na budowę bloków APR1400.
W listopadzie i grudniu 2019 roku miały miejsce w Warszawie dwie konferencje: Polsko-Amerykańskie Forum Przemysłu Jądrowego oraz koreańskie APR Conference 2019 na których potencjalni dostawcy technologii jądrowych prezentowali swoje rozwiązania.
W sierpniu 2020 roku odbyły się konsultacje publiczne projektu uchwały w sprawie aktualizacji PPEJ. Dokument określał, iż celem programu jest budowa w Polsce od 6 do 9 GWe zainstalowanej mocy jądrowej w oparciu o sprawdzone, wielkoskalowe, wodne ciśnieniowe reaktory jądrowe generacji III i III+, co w ostateczności spowodowało ograniczenie oferowanych technologii do trzech: reaktor AP1000 o mocy 1117 MWe netto amerykańskiej firmy Westinghouse, francuski EPR o mocy 1630 MWe (Framatome/EDF) oraz APR1400 o mocy 1340 MWe koreańskiego KEPCO.
Technologie dopuszczone przez PPEJ'2020
Teoretycznie warunki PPEJ spełniały, jednak było malo prawdopodobne wykorzystanie takich technologii jak: chiński HPR-1000 o mocy 1090 MWe (znany również jako: Hualong One) oferowany przez Hualong International Nuclear Power Technology Co - spółkę joint venture China Guangdong Nuclear Power Group (CGN) i China National Nuclear Corporation (CNNC), jak również rosyjski WWER-1200 czy WWER-TOI korporacji Rosatom.
Wykluczono całkowicie możliwość zastosowania technologii reaktorów wodnych wrzących BWR i ciężkowodnych CANDU, jak również małych reaktorów modułowych SMR, jako technologii niesprawdzonej, nigdzie nie wybudowanej a znajdującej się obecnie dopiero w fazie rozwojowej. Jednakże jak zaznaczono w PPEJ, rząd miał monitorować postęp w rozwoju SMR na świecie.
We wrześniu 2020 roku zainteresowanie PPEJ, podczas pierwszego spotkania polsko-francuskiego komitetu ds. energetyki jądrowej, formalnie wyraził francuski EDF, proponując zastosowanie reaktora EPR. Kolejne rozmowy z przedstawicielami rządu Francji miały miejsce w lutym 2021 roku.
Uchwałę w sprawie aktualizacji rządowego programu wieloletniego „Program polskiej energetyki jądrowej”, przedłożoną przez ministra klimatu przyjęto przez Radę Ministrów w dniu 9 października 2020 roku.
W październiku 2020 roku Pełnomocnik Rządu do spraw Strategicznej Infrastruktury Energetycznej, Sekretarz stanu w KPRM Piotr Naimski oraz sekretarz energii Stanów Zjednoczonych, Dan Brouillette podpisali strategiczną umowę o polsko-amerykańskiej współpracy w celu rozwoju Polskiego Programu Energetyki Jądrowej, która zakładała iż w ciągu 18 miesięcy Polska i USA przygotują wspólnie raport zawierający rezultaty prac przygotowawczych i projektowych wykonanych przez amerykańskie firmy oraz propozycję struktury finansowania programu.
1 lipca 2021 roku amerykańska Agencja Handlu i Rozwoju (USTDA) ogłosiła przyznanie dofinansowania dla spółki Polskie Elektrownie Jądrowe na rozpoczęcie prac inżynieryjno-projektowych, które miały pomóc w rozwoju dwóch pierwszych polskich elektrowni jądrowych. W ramach przyznanego grantu prace miały zostać przeprowadzone przez Westinghouse Electric Company oraz Bechtel Power Corporation.
W dniu 13 października 2021 roku EDF jako pierwszy złożył polskiemu rządowi niewiążącą, wstępną ofertę na budowę w formule EPC od czterech do sześciu bloków wyposażonych reaktory EPR, dających łączną moc zainstalowaną odpowiednio od 6,6 do 9,9 GWe w dwóch lub trzech lokalizacjach. W październiku 2021 roku Korea Hydro & Nuclear Power powołało grupę ekspercką – Team Korea, której zadaniem było opracowanie optymalnej i zintegrowanej oferty dla Polski. Samą ofertę, zakładającą budowę 6 reaktorów APR-1400 o łącznej mocy 8 400 MWe, KHNP przedstawiło 21 kwietnia 2022 roku.
13 września Westinghouse Polska przekazał w obecności Ambasadora USA na ręce Minister Klimatu i Środowiska „Raport koncepcyjno-wykonawczy w zakresie współpracy w obszarze Cywilnej Energetyki Jądrowej”. Złożony raport stanowił ofertę handlową USA a także wyniki 18 miesięcznych badań i analiz przeprowadzonych przez Westinghouse i Bechtel w celu dopasowania technologii AP1000 do oczekiwań PPEJ i PEJ.
2 listopada 2022 roku, Rada Ministrów, przyjęła uchwałę w sprawie budowy wielkoskalowych elektrowni jądrowych w Polsce, przy czym stwierdza ona, że pierwsza elektrownia jądrowa o mocy do 3750 MWe zostanie zbudowana w preferowanej lokalizacji "Lubiatowo-Kopalino" lub lokalizacji "Żarnowiec" w oparciu o amerykańską technologię reaktorów AP1000. Rada Ministrów uznała również za niezbędne niezwłoczne podjęcie działań w celu przygotowania i realizacji budowy drugiej wielkoskalowej elektrowni jądrowej, bez podania jej technologii.
15 grudnia 2022 Spółka Polskie Elektrownie Jądrowe poinformowała o podpisaniu z Westinghouse Electric Company, umowy o zasadach współpracy (ang. Cooperation Agreement), zaś 22 lutego 2023 umowę na rozpoczęcie pierwszych prac przedprojektowych.
Aktualizacja: 8 marca 2022
- 17 listopada 2009 z EDF w sprawie możliwości zastosowania europejskiego reaktora energetycznego - EPR (ang. European Power Reactor))
- 1 marca 2010 z GE Hitachi w sprawie możliwości zastosowania reaktora wrzącego ESBWR (ang. Economic Simplified Boiling Water Reactor) oraz unowocześnionego reaktora wodnego wrzącego - ABWR firmy (ang. Advanced Boiling Water Reactor)
- 27 kwietnia 2010 z Westinghouse w sprawie możliwości zastosowania reaktora AP 1000
Na przełomie listopada i grudnia 2011 roku natomiast rosyjski koncern Rosatom ogłosił, że chce również wystartować w przetargu na dostawę technologii dla elektrowni jądrowej w Polsce.
Powołana przez PGE w styczniu 2014 roku do budowy i eksploatacji elektrowni jądrowej spółka celowa PGE EJ1 przyjęła 22 sierpnia 2012 roku strategię, zgodnie z którą spółka przeprowadzi jedno postępowanie obejmujące kluczowe aspekty projektu jądrowego (tzw. postępowanie pakietowe lub postępowanie zintegrowane).
W okresie od 2013 do 2015 roku PGE EJ 1 przeprowadziła cykl warsztatów i spotkań w ramach tzw. dialogu wstępnego z uczestnikami - potencjalnymi konsorcjami i dostawcami technologii reaktora, których celem było potwierdzenie koncepcji i zakresu postępowania. Technologie oferowane przez firmy które złożyły deklaracje udziału w Postępowaniu Zintegrowanym przedstawiono poniżej:
Technologie oferowane przez firmy które złożyły deklaracje udziału w PZ, fot. PGE EJ1
W maju 2018 roku na poziomie Ministerstwa Energii została zaakceptowana aktualizacja Programu Polskiej Energetyki Jądrowej, która zakładała budowę 6 bloków energetycznych o mocy 6-9 GW do 2043 roku, zlokalizowanych w dwóch elektrowniach: jednej na północy kraju, gdzie prowadzone były przez PGE EJ1 badania lokalizacyjne i środowiskowe, natomiast drugiej w centralnej Polsce, najprawdopodobniej w Bełchatowie, w zastępując obecnie funkcjonujące tam bloki opalane węglem brunatnym.
We wrześniu 2018 roku rozpoczęto również rozmowy pomiędzy przedstawicielami Ministerstwa Energii z Departamentem Energii USA o możliwościach współpracy w zakresie energetyki jądrowej, którego finałem było podpisanie 9 listopada 2018 roku w Warszawie Memorandum o współpracy. Zainteresowanie PPEJ doprowadziło również do konsolidacji w branży koreańskich firm, które ogłosiły, iż konsorcjum firm Daewoo Engineering & Construction oraz Doosan Heavy Industries & Construction zostało wybrane jako partner Korea Hydro & Nuclear Power do złożenia Polsce oferty na budowę bloków APR1400.
W listopadzie i grudniu 2019 roku miały miejsce w Warszawie dwie konferencje: Polsko-Amerykańskie Forum Przemysłu Jądrowego oraz koreańskie APR Conference 2019 na których potencjalni dostawcy technologii jądrowych prezentowali swoje rozwiązania.
W sierpniu 2020 roku odbyły się konsultacje publiczne projektu uchwały w sprawie aktualizacji PPEJ. Dokument określał, iż celem programu jest budowa w Polsce od 6 do 9 GWe zainstalowanej mocy jądrowej w oparciu o sprawdzone, wielkoskalowe, wodne ciśnieniowe reaktory jądrowe generacji III i III+, co w ostateczności spowodowało ograniczenie oferowanych technologii do trzech: reaktor AP1000 o mocy 1117 MWe netto amerykańskiej firmy Westinghouse, francuski EPR o mocy 1630 MWe (Framatome/EDF) oraz APR1400 o mocy 1340 MWe koreańskiego KEPCO.
Technologie dopuszczone przez PPEJ'2020
Teoretycznie warunki PPEJ spełniały, jednak było malo prawdopodobne wykorzystanie takich technologii jak: chiński HPR-1000 o mocy 1090 MWe (znany również jako: Hualong One) oferowany przez Hualong International Nuclear Power Technology Co - spółkę joint venture China Guangdong Nuclear Power Group (CGN) i China National Nuclear Corporation (CNNC), jak również rosyjski WWER-1200 czy WWER-TOI korporacji Rosatom.
Wykluczono całkowicie możliwość zastosowania technologii reaktorów wodnych wrzących BWR i ciężkowodnych CANDU, jak również małych reaktorów modułowych SMR, jako technologii niesprawdzonej, nigdzie nie wybudowanej a znajdującej się obecnie dopiero w fazie rozwojowej. Jednakże jak zaznaczono w PPEJ, rząd miał monitorować postęp w rozwoju SMR na świecie.
We wrześniu 2020 roku zainteresowanie PPEJ, podczas pierwszego spotkania polsko-francuskiego komitetu ds. energetyki jądrowej, formalnie wyraził francuski EDF, proponując zastosowanie reaktora EPR. Kolejne rozmowy z przedstawicielami rządu Francji miały miejsce w lutym 2021 roku.
Uchwałę w sprawie aktualizacji rządowego programu wieloletniego „Program polskiej energetyki jądrowej”, przedłożoną przez ministra klimatu przyjęto przez Radę Ministrów w dniu 9 października 2020 roku.
W październiku 2020 roku Pełnomocnik Rządu do spraw Strategicznej Infrastruktury Energetycznej, Sekretarz stanu w KPRM Piotr Naimski oraz sekretarz energii Stanów Zjednoczonych, Dan Brouillette podpisali strategiczną umowę o polsko-amerykańskiej współpracy w celu rozwoju Polskiego Programu Energetyki Jądrowej, która zakładała iż w ciągu 18 miesięcy Polska i USA przygotują wspólnie raport zawierający rezultaty prac przygotowawczych i projektowych wykonanych przez amerykańskie firmy oraz propozycję struktury finansowania programu.
1 lipca 2021 roku amerykańska Agencja Handlu i Rozwoju (USTDA) ogłosiła przyznanie dofinansowania dla spółki Polskie Elektrownie Jądrowe na rozpoczęcie prac inżynieryjno-projektowych, które miały pomóc w rozwoju dwóch pierwszych polskich elektrowni jądrowych. W ramach przyznanego grantu prace miały zostać przeprowadzone przez Westinghouse Electric Company oraz Bechtel Power Corporation.
W dniu 13 października 2021 roku EDF jako pierwszy złożył polskiemu rządowi niewiążącą, wstępną ofertę na budowę w formule EPC od czterech do sześciu bloków wyposażonych reaktory EPR, dających łączną moc zainstalowaną odpowiednio od 6,6 do 9,9 GWe w dwóch lub trzech lokalizacjach. W październiku 2021 roku Korea Hydro & Nuclear Power powołało grupę ekspercką – Team Korea, której zadaniem było opracowanie optymalnej i zintegrowanej oferty dla Polski. Samą ofertę, zakładającą budowę 6 reaktorów APR-1400 o łącznej mocy 8 400 MWe, KHNP przedstawiło 21 kwietnia 2022 roku.
13 września Westinghouse Polska przekazał w obecności Ambasadora USA na ręce Minister Klimatu i Środowiska „Raport koncepcyjno-wykonawczy w zakresie współpracy w obszarze Cywilnej Energetyki Jądrowej”. Złożony raport stanowił ofertę handlową USA a także wyniki 18 miesięcznych badań i analiz przeprowadzonych przez Westinghouse i Bechtel w celu dopasowania technologii AP1000 do oczekiwań PPEJ i PEJ.
2 listopada 2022 roku, Rada Ministrów, przyjęła uchwałę w sprawie budowy wielkoskalowych elektrowni jądrowych w Polsce, przy czym stwierdza ona, że pierwsza elektrownia jądrowa o mocy do 3750 MWe zostanie zbudowana w preferowanej lokalizacji "Lubiatowo-Kopalino" lub lokalizacji "Żarnowiec" w oparciu o amerykańską technologię reaktorów AP1000. Rada Ministrów uznała również za niezbędne niezwłoczne podjęcie działań w celu przygotowania i realizacji budowy drugiej wielkoskalowej elektrowni jądrowej, bez podania jej technologii.
15 grudnia 2022 Spółka Polskie Elektrownie Jądrowe poinformowała o podpisaniu z Westinghouse Electric Company, umowy o zasadach współpracy (ang. Cooperation Agreement), zaś 22 lutego 2023 umowę na rozpoczęcie pierwszych prac przedprojektowych.
Aktualizacja: 8 marca 2022