EURACTIV.pl: Bułgaria przyspiesza budowę nowego reaktora jądrowego

Data dodania: środa, 16 marca 2022, autor: nuclear.pl

Jak podaje EURACTIV.pl Bułgaria chce przyspieszyć budowę nowego bloku jądrowego w elektrowni w Kozłoduju. Jednocześnie bułgarski rząd nie godzi się na inwestowanie w projekt budowy Elektrowni Jądrowej Belene, bowiem miałby on być zrealizowany z użyciem rosyjskich technologii. Sprawa powoduje napięcia na bułgarskiej scenie politycznej.

- Ministerstwo Energetyki rozpoczęło analizę dla szybkiej budowy kolejnego reaktora jądrowego, najprawdopodobniej w Kozłoduju, ponieważ jest to gotowy teren z oceną środowiskową i zespołem roboczym - powiedział w niedzielę, 13 marca wicepremier Wasiliew.

Zaznaczył, że jeśli realizacja projektu rozpocznie się w tym roku, to blok mógłby zacząć działać w latach 2028-2030. Bułgaria ma jeszcze dwa nowe niewykorzystane reaktory jądrowe, które zamówiła w Rosji. Premier Kirił Petkow podkreślał jednak, że nie zgodzi się na ich uruchomienie, ponieważ będzie to oznaczało konieczność współpracy z rosyjskim koncernem Rosatom.

Sprawa projektu Elektrowni Jądrowej Belene powoduje napięcia między liberalnymi, proeuropejskimi partiami „Zmiana trwa” i „Demokratyczna Bułgaria” a prorosyjską Bułgarską Partią Socjalistyczną, będącymi członkami koalicji rządzącej. W obliczu wojny na Ukrainie, bułgarski premier Kirił Petkow dwukrotnie podkreślił, że nie zdecyduje się na projekt Belene z dwoma rosyjskimi reaktorami, choć zostały one już zakupione i dostarczone.

Wykorzystywanie tych reaktorów oznaczałoby konieczność dokonywania zamówień z rosyjskiego koncernu Rosatom. Petkow zaznaczył, że Bułgaria ma paliwo jądrowe na dwa lata i nie ma bezpośredniego zagrożenia dla bułgarskiej energetyki jądrowej. Eksperci twierdzą jednak, że kraj powinien podjąć decyzję w dłuższej perspektywie.

Słowa premiera Petkowa natychmiast wywołały reakcję Partii Socjalistycznej. Pod jej presją postanowiono, że Bułgaria ponownie przeprowadzi analizę opłacalności projektu jądrowego w Belene.

W zeszłym tygodniu w Stanach Zjednoczonych przebywała delegacja, której przewodniczył wicepremier Asen Wassilew. Jednym z głównych tematów rozmów była energia jądrowa i ewentualne wykorzystanie amerykańskiego paliwa w elektrowni Kozłoduj zamiast rosyjskiego.

Już w styczniu 2021 roku rząd Bojko Borysowa przyjął raport popierający budowę nowego bloku jądrowego w Kozłoduju z wykorzystaniem rosyjskich reaktorów, ale w technologii amerykańskiej. Jednak aby mogło to się stać możliwe, konieczny w projekcie jest udział Rosatomu, ale rosyjsko-amerykańskie partnerstwo wydaje się obecnie niemożliwe.

Sondaże pokazują, że 70 proc. Bułgarów chce, by projekt Belene został zrealizowany. Zdaniem Martina Wladimirowa z Centrum Badań nad Demokracją (CSD) wynika to z faktu, że projekt jest wykorzystywany przez polityków do formułowania obietnic.

Według Wladimirova o projekcie Belene należy rozmawiać w kontekście ekonomicznym a nie politycznym, a Amerykanie mają interes w eksporcie reaktorów jądrowych, co widać chociażby w Polsce, Czechach, na Słowacji i Ukrainie, gdzie próbują wprowadzać swoje technologie.

Ekspert twierdzi też, że Bułgaria będzie potrzebowała nowych mocy jądrowych po 2040 roku, gdy zamknięte zostaną elektrownie węglowe. Bogomil Manczew, przewodniczący bułgarskiego Bulatom Atomic Forum zaznacza, że Bułgaria potrzebuje projektu Belene ze względu na Europejski Zielony Ład.

Jeśli projekt Belene zostanie przerwany, pojawia się pytanie co dalej z dwoma reaktorami, znajdującymi się w Rosji, za które Sofia zapłaciła 620 mln euro. Prawdopodobnie obecny rząd nie będzie realizował projektu, ale nie zostanie on trwale zlikwidowany ze względu na różne stanowiska partnerów koalicyjnych wobec Rosji. Wprowadzono jednak zmiany w projektach energetycznych, aby uniknąć zwiększenia zależności od rosyjskiego gazu.

Tekst opracowano w oparciu o artykuł Krassena Nikolova Bułgaria przyspiesza budowę nowego reaktora jądrowego oraz Emili Milcheva i Krassena Nikolova Bułgaria: Kontrowersje wokół budowy elektrowni atomowej z rosyjskimi reaktorami.