SOLARIS: Podpisanie umowy na budowę linii do badań strukturalnych

Data dodania: wtorek, 3 lipca 2018, autor: nuclear.pl

W dniu 29 czerwca 2018 r. w Collegium Novum UJ odbyło się uroczyste podpisanie umowy o współpracy Uniwersytetu Jagiellońskiego i Zjednoczonego Instytut Badań Jądrowych w Dubnej (Rosja) przy budowie i eksploatacji Laboratorium Badań Strukturalnych Makromolekuł i Nowych Materiałów.

Wielomilionowa inwestycja w SOLARIS stanowi odpowiedź na ogromne zapotrzebowanie środowiska naukowego. Tym samym powstanie nowej linii badawczej niezwykle uatrakcyjni ofertę naukową SOLARIS.

Sygnatariuszami pieczętującego współpracę dokumentu byli dyrektor ZIBJ, członek Rosyjskiej Akademii Nauk prof. dr hab. Wiktor Matwiejew oraz rektor Uniwersytetu Jagiellońskiego prof. dr hab. med. Wojciech Nowak. W wydarzeniu uczestniczyli ponadto wicedyrektor ZIBJ prof. dr hab. Michaił Itkis i Pełnomocny Przedstawiciel Rządu RP w Komitecie Pełnomocnych Przedstawicieli ZIBJ prof. dr hab. Michael Waligórski. Uniwersytet Jagielloński reprezentowali również dyrektor SOLARIS prof. dr hab. Marek Stankiewicz oraz dziekan Wydziału Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej prof. dr hab. Ewa Gudowska.

Podpisanie umowy jest zwieńczeniem wielomiesięcznych starań i rozmów kierownictwa krakowskiego ośrodka z polskim Ministerstwem Nauki i Szkolnictwa Wyższego oraz jego rosyjskim odpowiednikiem. Przede wszystkim jednak sukces ten jest wynikiem negocjacji i wieloetapowych ustaleń z zagranicznym partnerem, czyli Zjednoczonym Instytutem Badań Jądrowych, popartych przez naukowców reprezentujących Rząd RP w strukturach ośrodka. Ta jedna z najważniejszych organizacji naukowych na świecie skupia blisko tysiąc naukowców z 18 krajów członkowskich z Europy i Azji, w tym Polskę. W praktyce działalność organizacji ma jednak zasięg światowy. Zespoły naukowe pracujące w siedmiu laboratoriach badawczych ZIBJ prowadzą badania z zakresu fizyki wysokich energii, fizyki jądrowej czy molekularnej. Osobne działy obejmują eksperymentalną działalność z obszaru promieniowania i radiobiologii.

Na mocy podpisanej umowy w SOLARIS powstanie laboratorium, którego podstawę stanowić będzie linia badawcza wykorzystująca do badań strukturalnych promieniowanie synchrotronowe o stosunkowo wysokiej energii fotonów. Linia o takich właściwościach jest jedną z najbardziej pożądanych przez polskie środowisko naukowe. Stąd plany jej budowy sięgają okresu sprzed uruchomienia polskiego synchrotronu. Linia będzie służyć przede wszystkim szerokiemu gronu naukowców z naszego kraju i z krajów członkowskich ZIBJ. Stanowiska badawcze linii umożliwią badania o charakterze podstawowym, jak i aplikacyjnym, takie jak kompleksowe badania struktur krystalicznych próbek różnych materiałów, w tym próbek biologicznych (białek, kompleksów białkowych, kwasów nukleinowych itd.), makrocząsteczek biologicznych w roztworach, zawiesin nanocząstek, nowych nanomateriałów (układów polimerowych, sit molekularnych, nanokompozytów, ciekłych kryształów itd.); badania struktur krystalicznych materiałów funkcjonalnych pod wysokim ciśnieniem; badania strukturalnych przejść fazowych pod wysokim ciśnieniem; badania struktur obiektów nieuporządkowanych (białek, białek błonowych i kulistych, kompleksów wielkocząsteczkowych, wirusów i cząstek wirusopodobnych, błon biologicznych, kwasów nukleinowych i ich kompleksów z białkami i / lub zespołami do dostarczania leków).

Realizacja inwestycji uwzględnia rozbudowę hali eksperymentalnej Centrum SOLARIS i rozpocznie się niezwłocznie po uzyskaniu niezbędnych dla tejże rozbudowy pozwoleń.

Synchrotron SOLARIS jest największym w Polsce urządzeniem umożliwiającym prowadzenie badań naukowych. Jest to również pierwsze i jedyne synchrotronowe źródło światła w Europie Środkowej. Krakowski synchrotron został wybudowany według innowacyjnego projektu specjalistów ze szwedzkiego ośrodka MAXIV Laboratory i przy wykorzystaniu najnowocześniejszych technologii. Dzięki temu krążąca w nim wiązka elektronów ma znakomite parametry przy stosunkowo niewielkich rozmiarach pierścienia akumulacyjnego. A to z kolei stawia krakowski synchrotron w czołówce urządzeń tego typu na świecie.