Państwowa Agencja Atomistyki z mobilnym laboratorium pomiarów radiometrycznych

Data dodania: poniedziałek, 15 września 2025, autor: nuclear.pl

Państwowa Agencja Atomistyki poinformowała o zakupie wlasnego mobilnego laboratorium ktore będzie wykorzystywane do wykonywania pomiarów radiometrycznych w terenie. Jedyne takie laboratorium w Polsce i jedno z niewielu w Europie tak wyposażonych i skonfigurowanych stanowi wzmocnienie możliwości monitoringu radiacyjnego przez PAA.

Ruchome laboratorium to specjalnie wyposażony, lekki samochód ciężarowy typu furgon, przeznaczony do wykonywania pomiarów w ramach monitoringu radiacyjnego. Głównym celem laboratorium jest prowadzenie mobilnych pomiarów narażenia na promieniowanie jonizujące, jak i spektrometrycznych pomiarów próbek środowiskowych, np. gleby, wód czy powietrza.

Ruchome laboratorium będzie stanowić uzupełnienie działającego już systemu automatycznych stacji wykrywania skażeń promieniotwórczych, a w razie potrzeby zapewni możliwość przeprowadzenia szybkich i dynamicznych pomiarów radiometrycznych w otoczeniu obiektów jądrowych czy w miejscu wystąpienia ewentualnych zdarzeń radiacyjnych.

- Państwowa Agencja Atomistyki, która pełni rolę dozoru jądrowego czyli pilnuje, by promieniowanie jonizujące stosowane było w sposób bezpieczny, stale rozwija system monitoringu radiacyjnego. Pozyskanie ruchomego laboratorium, jakiego do tej pory nie mieliśmy, znacząco wzmacnia nasze kompetencje oraz możliwości w tym zakresie – zwraca uwagę Andrzej Głowacki, Prezes Państwowej Agencji Atomistyki.

Pozyskanie mobilnego laboratorium jest głównie związane z przygotowaniem do realizacji zadań, jakie PAA ma wykonywać w ramach Programu polskiej energetyki jądrowej.

Pojazd, który został zakupiony i odpowiednio wyposażony daje praktycznie nieograniczone możliwości dotarcia do miejsc, w których konieczne może być wykonanie pomiarów. Ma możliwość połączenia i przekazania danych w czasie rzeczywistym do Krajowego Punktu Kontaktowego w Państwowej Agencji Atomistyki, w którym przez całą dobę prowadzony jest monitoring radiacyjny kraju. Dzięki odpowiednio skonfigurowanemu systemowi wymiany informacji laboratorium może mieć ciągły dostęp do danych ze wszystkich innych urządzeń pomiarowych, jakie pracują w Polsce. Z kolei dane zebrane przez laboratorium, które trafią do Komputerowego Centrum Analizy Danych PAA będą służyć ocenie sytuacji radiacyjnej kraju.
Samochód wyposażony jest nie tylko w szereg urządzeń stacjonarnych oraz przenośnych, które umożliwiają dokonywanie pomiarów promieniowania. W razie potrzeby, np. podczas wystąpienia zdarzenia radiacyjnego, może również pełnić rolę mobilnego centrum dowodzenia, które charakteryzuje się dużą autonomią. Zostało zaprojektowane i wyposażone tak, by było samowystarczalne jeśli chodzi o systemy komputerowe, łączność czy zasilanie.

Laboratorium jest istotnym elementem uzupełniającym systemu monitoringu radiacyjnego kraju. Państwowa Agencja Atomistyki sukcesywnie rozwija sieć stacji do wczesnego wykrywania skażeń promieniotwórczych. Aktualnie w systemie tym pracuje ponad 90 stacji, w tym 58 urządzeń pomiarowych, których właścicielem jest PAA. Do roku 2033 w całym kraju zostanie uruchomionych minimum 145 stacji wczesnego wykrywania skażeń promieniotwórczych zarządzanych przez Agencję. Ich zadaniem jest ciągły pomiar ilości izotopów promieniotwórczych w powietrzu. Dane te przesyłane są automatycznie do centrum ds. Zdarzeń Radiacyjnych PAA, gdzie są na bieżąco analizowane. Wskazania poszczególnych stacji udostępniane są na stronie internetowej PAA. Docelowo dane zebrane przez mobilne laboratorium też będą tam widoczne.

Rozwój monitoringu radiacyjnego jest jednym z elementów realizacji Programu polskiej energetyki jądrowej. W ramach przygotowań do budowy w Polsce segmentu energetyki jądrowej konieczne jest nie tylko istotne wzmocnienie kadrowe niezależnego dozoru jądrowego, jakim jest PAA, ale też odpowiednie doposażenie techniczne. Chodzi o sprzęt i systemy pozwalające na niezależną ocenę sytuacji radiacyjnej i wspomagające podejmowanie decyzji w razie wystąpienia jakichkolwiek sytuacji kryzysowych. Ruchome laboratorium jest jednym z takich elementów.