Senat: Kolejne opóźnienia w procesie licencyjnym MARII

Data dodania: czwartek, 15 maja 2025, autor: nuclear.pl

Reaktor Maria nadal nie uzyskał zezwolenia na eksploatację obiektu jądrowego, postępowanie administracyjne w tej sprawie nadal trwa. Mimo ogromnego znaczenia reaktora dla produkcji radiofarmaceutyków, NCBJ nie zdołało sprostać obowiązującym standardom bezpieczeństwa.

Choć przepisy regulujące te kwestie obowiązują w aktualnej wersji od 2019 roku, a szczegółowe wytyczne są dostępne od 2021 roku. Jak wynika z dokumentów Rządowego Centrum Legislacji, NCBJ brał udział w konsultacjach tych zmian prawnych już w 2016 roku i nie zgłosił żadnych obiekcji dotyczących stref bezpieczeństwa, które dziś sprawiają mu największe problemy.

Wczorajsze posiedzenie Senackiego Zespołu ds. Energetyki Jądrowej i Odnawialnych Źródeł Energii ujawniło, że główną przyczyną opóźnień w procesie licencyjnym są dotkliwe braki kadrowe w NCBJ. Przykładem obrazującym skalę tego problemu jest brak zastąpienia jednego z kluczowych pracowników od 2018 roku – instytut do dzisiaj nie zatrudnił jego następcy, co wg informacji PAA było używane przez NCBJ jako argument na rzecz akceptacji niekompletnych analiz.

NCBJ wykazuje również znaczące zaniedbania organizacyjne, regularnie opóźniając przekazywanie wymaganej dokumentacji do Państwowej Agencji Atomistyki (PAA). Według przedstawicieli PAA, pierwsze wezwanie do uzupełnienia dokumentacji formalnej zostało wysłane już około dwa tygodnie po złożeniu wniosku przez NCBJ w sierpniu ubiegłego roku. Pełny komplet dokumentów formalnych NCBJ dostarczył dopiero miesiąc później, we wrześniu. Od tego czasu dozór jądrowy wystosował aż dziesięć kolejnych wezwań, zgłaszając łącznie około 600–700 uwag merytorycznych, dotyczących zarówno nieścisłości, jak i poważnych braków w dostarczanych dokumentach. Dozór wskazuje też, że skłądane przez NCBJ dokumenty były wewnętrznie sprzeczne.

Wyraźnym przykładem zaniedbań jest opóźnienie NCBJ w uzupełnianiu analiz bezpieczeństwa. PAA już w czerwcu ubiegłego roku skierowała do instytutu szczegółowe pytania i uwagi do raportu bezpieczeństwa, jednak przez wiele miesięcy NCBJ nie podjęło żadnych działań, a stosowne uzupełnienia pojawiły się dopiero w styczniu bieżącego roku. Takie działania poważnie zakłócają przebieg procesu licencyjnego i świadczą o niewydolności organizacyjnej instytutu.

Ponadto, jak wynika z wypowiedzi przedstawicieli dozoru jądrowego, dokumentacja często była przygotowywana przez pojedyncze osoby obciążone dodatkowymi obowiązkami, co prowadziło do sytuacji, w których przekazywano dokumenty przestarzałe, opisujące elementy reaktora, które już dawno fizycznie nie są w nim zainstalowane.

O złej sytuacji kadrowej w reaktorze jego pracownicy informowali od roku 2023, kiedy wystosowali do dyrekcji list otwarty, niejako prognozujący obecną sytuację.

Bez rozwiązania problemów kadrowych i organizacyjnych, NCBJ nie będzie w stanie spełnić wymagań dozoru jądrowego, co stanowi realne zagrożenie nie tylko dla dalszego funkcjonowania reaktora, ale również dla pacjentów zależnych od radiofarmaceutyków produkowanych w Świerku. Stworzenie stosownego funduszu celowego jest przewidywane w ramach Programu Polskiej Energetyki Jądrowej.