Fiński blok Olkiluoto-3 rozpoczyna komercyjną eksploatację

Data dodania: niedziela, 16 kwietnia 2023, autor: nuclear.pl

Dziś o godzinie godzinie 2:00 czasu wschodnioeuropejskiego letniego, po osiemnastu latach zaplanowanej na pięć lat realizacji, jądrowy blok energetyczny Olkiluoto-3 pracując z pełnym obciążeniem przy mocy 1590 MW netto zakończył etap prób i rozpoczął ruch planowy.

Inwestycja ta z pewnością zapisze się w annałach energetyki jądrowej i posłuży jako punkt odniesienia dla przyszłych inwestorów i wykonawców branży jądrowej. Niestety pod wieloma względami w rozdziałach pod ogólnym hasłem „tak robić nie należy”.

Jednak mimo że sposób realizacji inwestycji okazał się daleki od pożądanego, warto pamiętać, że efektem tego procesu jest dziś nowe niemal bezemisyjne źródło energii elektrycznej, które posłuży fińskim odbiorcom przez ponad pół wieku – projektowy resurs instalacji to 60 lat. Jednocześnie, dzięki faktowi, że inwestor, firma Teollisuuden Voima Oyj, to rodzaj spółdzielni zawiązanej przez różnej wielkości spółki zajmujące się obrotem i sprzedażą energii a także szereg odbiorców energii, która dostarcza udziałowcom energię po kosztach, energia ta będzie niedroga: dostępne szacunki mówią o wartościach rzędu 40 euro za megawatogodzinę. Przy swojej dużej roli w systemie elektroenergetycznym Finlandii blok ten (i cała elektrownia Olkiluoto, której starsze jednostki funkcjonują w tym samym modelu, przy jeszcze niższych kosztach) będzie stanowił ważny czynnik ograniczający ceny energii dla fińskich odbiorców i stabilizujący te ceny.

Zaraz po przekazaniu bloku nr 3 do planowego ruchu, przeprowadzony zostanie coroczny przeładunek paliwa w reaktorach starszych bloków elektrowni. Blok nr 1 odstawiony zostanie już dziś; postój ma potrwać zaledwie 16 dni. Podobny postój bloku nr 2 zaplanowano na dni 1-17 maja. Dwa starsze bloki EJ Olkiluoto są jednymi z najefektywniej wykorzystywanych jądrowych bloków energetycznych na świecie. Jednostki wyposażone w szwedzkiej konstrukcji reaktory wodne wrzące AA-III BWR-2500, osiągające dziś moce netto po 890 MW, uzyskały do tej pory skumulowane współczynniki mocy zainstalowanej na poziomie odpowiednio 92,5 i 93,0%**. Jest to świadectwo ich doskonałego wykonania – uzyskanie takich wyników w toku przeszło czterdziestoletniej eksploatacji oznacza, że nigdy nie doszło w nich do poważnych awarii wymagających długotrwałego odstawienia. Aktualnie planowane jest utrzymanie eksploatacji tych jednostek do roku 2038.

Nowouruchomiony blok jest jednostką niemal dwa razy większą. Instalacja z reaktorem typu Areva EPR, charakteryzuje się znamionową mocą netto 1600 MW przy mocy brutto 1720 MW. Integracja bloku tej skali z relatywnie niewielkim fińskim systemem elektroenergetycznym wymagała przedsięwzięcia specjalnych środków dla zapewnienia bezpieczeństwa pracy systemu – w wypadku nagłego wyłączenia bloku pracującego z mocą przekraczającą 1200 MW (a tak zapewne będzie przez większość czasu), konieczna może być redukcja obciążenia systemu. W celu zapewnienia takiej możliwości, fiński operator systemu przesyłowego Fingrid zawarł odpowiednie umowy z dużymi odbiorcami energii, przy czym część kosztów realizacji tego mechanizmu ponosi operator elektrowni.

Historia projektu bloku nr 3 w EJ Olkiluoto sięga jeszcze końca lat 90. W roku 2000 TVO złożyło formalny wniosek o zgodę władz krajowych na realizację nowej instalacji. W maju 2002 roku fiński parlament stosowną zgodę wyraził (stosunkiem głosów 107:92) – warto odnotować, że niemal dekadę wcześniej, w roku 1993, fińscy posłowie na nowy blok jądrowy się nie zgodzili. Lokalizację nowej instalacji zatwierdzono w październiku 2003 roku; w tym samym miesiącu ogłoszono, że preferowanym rozwiązaniem technicznym będzie reaktor Areva EPR. Umowę na realizację bloku pod klucz podpisano z francusko-niemieckim konsorcjum firm Areva NP GmbH, Areva NP SAS oraz Siemens AG w grudniu 2003 roku. Nowa instalacja miała zostać przekazana do ruchu w połowie roku 2009. Budowę rozpoczęto w roku 2005 („pierwszy beton jądrowy” w dniu 12 sierpnia), a dalsze wydarzenia – jak mawiają Anglosasi – są już historią.

** Dane wg portalu informacyjnego PRIS Międzynarodowej Agencji Energii Atomowej.