Amerykański dozór jądrowy odpowiada na pozew start-upów

Data dodania: czwartek, 15 maja 2025, autor: nuclear.pl

Amerykański dozór jądrowy (National Regulatory Commision – NRC) domaga się oddalenia pozwu dotyczącego regulacji małych reaktorów jądrowych.

W sądzie okręgowym dla Wschodniego Dystryktu Teksasu toczy się sprawa, w której stany Teksas i Utah oraz firma Last Energy, do których dołączyły później spółki Deep Fission i Valar Atomics, pozywają NRC. Powodzi domagają się uznania, że ich małe reaktory — uniwersyteckie i komercyjne – nie powinny podlegać obowiązkowi licencjonowania nakładanemu przez NRC, lecz (nieistniejącym obecnie) przepisom stanowym.

Spór dotyczy przede wszystkim definicji „obiektu użytkowego” (utilization facility) przyjętej w 1956 roku, według której każdy reaktor jądrowy musi uzyskać federalną licencję. Powodzi twierdzą jednak, że Atomic Energy Act z 1954 r. daje NRC uprawnienia tylko w odniesieniu do reaktorów, które mogą realnie zagrażać bezpieczeństwu narodowemu („common defense and security”) lub zdrowiu publicznemu („public health and safety”). Ich zdaniem NRC błędnie traktuje każdy reaktor, bez względu na wielkość czy poziom zagrożenia, jako wymagający procedury licencyjnej.

Teksas i Utah chcą wyłączenia swoich niewielkich reaktorów uczelnianych spod jurysdykcji NRC, a Last Energy, Valar Atomics i Deep Fission domagają się tego samego dla swoich projektów SMR. W pozwie powodzi żądają unieważnienia obecnych przepisów NRC („Utilization Facility Rule”), polecenia stworzenia nowych regulacji, które wyraźnie wyłączą najmniejsze i najbezpieczniejsze reaktory, oraz stwierdzenia, że ich obiekty nie wymagają zezwoleń federalnych.

Dozór jądrowy odpowiedział wnioskiem o oddalenie pozwu, argumentując, że sprawa została wniesiona do niewłaściwego sądu — zgodnie z Hobbs Act to sądy apelacyjne (a nie okręgowe) mają wyłączną jurysdykcję nad oceną regulacji NRC. Podnosi też, że roszczenia są przedawnione, ponieważ sporne przepisy obowiązują od 70 lat, a czas na ich zaskarżenie już dawno upłynął.