Nowy akt wykonawczy do Prawa atomowego

Serwis informacyjny

Nowy akt wykonawczy do Prawa atomowego

Data dodania: wtorek, 13 kwietnia 2021, autor: gov.pl/paa

W Dzienniku Ustaw ogłoszono rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 10 marca 2021 r. w sprawie przypadków, w których wykonywanie działalności związanej z narażeniem na promieniowanie jonizujące pochodzące od naturalnych izotopów promieniotwórczych nie wymaga powiadomienia (Dz. U. poz. 627). Ma ono na celu dookreślenie zakresu działalności związanych z narażeniem na promieniowanie jonizujące, które podlegają reglamentacji zgodnie z art. 4 ust. 1a ustawy z dnia 29 listopada 2000 r. – Prawo atomowe.

Logo PAA, fot. PAA

Konieczność wydania rozporządzenia wynika z nowelizacji Prawa atomowego dokonanej ustawą z dnia 13 czerwca 2019 r. o zmianie ustawy – Prawo atomowe oraz ustawy o ochronie przeciwpożarowej (Dz. U. poz. 1593 oraz z 2020 r. poz. 284). Przepisy stanowią wdrożenie aktualnych wymagań europejskich w zakresie ochrony przed negatywnymi skutkami oddziaływania promieniowania jonizującego.

Jaki jest cel nowelizacji?

Nowelizacja stanowi wdrożenie dyrektywy Rady 2013/59/Euratom z dnia 5 grudnia 2013 r. ustanawiającej podstawowe normy bezpieczeństwa w celu ochrony przed zagrożeniami wynikającymi z narażenia na działanie promieniowania jonizującego (tzw. dyrektywy BSS, z ang. Basic Safety Standards).

Celem rozporządzenia jest wprowadzenie kryteriów określających przypadki, w których wykonywanie działalności związanej z narażeniem na promieniowanie jonizujące pochodzące od naturalnych izotopów promieniotwórczych, o której mowa w art. 4 ust. 1a ustawy – Prawo atomowe, nie wymaga powiadomienia. Obecnie te warunki określone są w przejściowym przepisie art. 4 ust. 6 ustawy z dnia 13 czerwca 2019 r. o zmianie ustawy – Prawo atomowe oraz ustawy o ochronie przeciwpożarowej. Nowe przepisy pozwolą na zwiększenie pewności, że działalności związane z narażeniem na promieniowanie jonizujące pochodzące od naturalnych izotopów promieniotwórczych, które nie będą wymagać powiadomienia, są bezpieczne z punktu widzenia ochrony radiologicznej dla pracowników i osób z ogółu ludności.

Kogo dotyczą nowe przepisy?

Przepisy dotyczą przede wszystkim jednostek organizacyjnych wykonujących działalności związane z narażeniem na promieniowanie jonizujące, wskazane w art. 4 ust. 1a ustawy z dnia 29 listopada 2000 r. – Prawo atomowe, takie jak:

wydobywanie ropy naftowej lub gazu ziemnego,
wydobywanie rud metali, z wyjątkiem rudy uranu,
wykorzystanie wód termalnych do produkcji energii,
wydobywanie lub przerób fosforytów, w tym produkcję fosforu, kwasu fosforowego lub nawozów fosforowych,
uzdatnianie lub filtrowanie wód podziemnych,
produkcję surówki z rudy żelaza,
pozyskiwanie pierwiastków ziem rzadkich z monacytu,
produkcja cyny, ołowiu lub miedzi,
produkcja cyrkonu lub cyrkonii,
produkcja pigmentu TiO2,
eksploatacja elektrowni węglowych, w tym konserwacja kotłów,
produkcja cementu, w tym konserwacja pieców klinkierowych,
przerób rudy niobu lub tantalu,
produkcja związków toru lub wytwarzanie produktów zawierających tor,
prace w miejscach pracy, w których, mimo podjęcia działań zgodnie z zasadą optymalizacji, stężenie radonu wewnątrz pomieszczeń w tych miejscach pracy przekracza poziom odniesienia, o którym mowa w art. 23b ustawy – Prawo atomowe, wynoszący 300 Bq/m3 (bekereli na metr sześcienny),
prace w miejscach pracy pod ziemią, w których, mimo podjęcia działań zgodnie z zasadą optymalizacji, poziom stężenia energii potencjalnej alfa krótkożyciowych produktów rozpadu radonu w tych miejscach pracy wskazuje na możliwość otrzymania przez pracownika dawki skutecznej (efektywnej) większej niż 1 mSv (milisiwert) rocznie.

Zgodnie z art. 51 ust. 1 i 2 ustawy – Prawo atomowe powiadomienia należy składać do dyrektora okręgowego urzędu górniczego (pkt 1, 2 i 16 oraz, w zakresie, w jakim ta działalność podlega nadzorowi organów nadzoru górniczego, pkt 15 z powyższej listy) albo do państwowego wojewódzkiego inspektora sanitarnego (pkt 3 – 14 oraz, w zakresie niepodlegającym nadzorowi organów nadzoru górniczego, pkt 15 z powyższej listy).

Co zostało zmienione?

Wprowadzone zmiany obejmują określenie warunków, których spełnienie pozwala na wykonywanie działalności związanej z narażeniem na naturalne izotopy promieniotwórcze bez dokonywania powiadomienia przez:

określenie granicznych wartości stężenia promieniotwórczego naturalnych izotopów promieniotwórczych w materiałach stałych, ciekłych i gazowych,
określenie dawek, jakie mogą w ciągu roku kalendarzowego otrzymać osoby zatrudnione w związku z wykonywaną działalnością, oraz przyrostu dawki, jaką może otrzymać osoba z ogółu ludności w wyniku tej działalności,
określenie powodowanej przez wykonywaną działalność maksymalnej wartości sumarycznego stężenia promieniotwórczego izotopów promieniotwórczych radu Ra-226 i radu Ra-228 w wodzie, która może mieć wpływ na jakość wody pitnej lub inne drogi narażenia na promieniowanie jonizujące.

Kiedy rozporządzenie wchodzi w życie?

Rozporządzenie wejdzie w życie 7 maja 2021 r.

Kierownicy jednostek organizacyjnych wykonujących działalność związaną z narażeniem niewymagającą przed dniem wejścia w życie rozporządzenia dokonania powiadomienia, której wykonywanie z dniem wejścia w życie rozporządzenia będzie wymagało dokonania powiadomienia, zostali zobowiązani do dokonania w terminie 3 miesięcy od dnia wejścia w życie rozporządzenia powiadomienia albo zakończenia takiej działalności.