CERN: Pierwszy, trzyletni etap działania LHC dobiegł końca

Data dodania: piątek, 15 lutego 2013, autor: nuclear.pl

Operatorzy akceleratora LHC w CERN wygasili w dniu wczorajszym wiązki, pomyślnie kończąc jego pierwszy, trzyletni okres działania. Pierwszy etap pracy LHC zaowocował istotnym postępem w fizyce, w szczególności ogłoszonym 4 lipca 2012 odkryciem nowej cząstki, która coraz bardziej wydaje się być długo poszukiwanym bozonem Higgsa. W ostatnich tygodniach działania ilość danych z LHC przekroczyła symboliczną wartość 100 petabajtów. To mniej więcej tyle co 700 lat filmu w jakości full HD!

- Mamy wszelkie powody do zadowolenia z tych pierwszych trzech lat pracy LHC - powiedział Dyrektor Naczelny CERN Rolf Heuer. - Zarówno akcelerator jak eksperymenty, systemy obliczeniowe oraz cała infrastruktura działały wyśmienicie, a dodatkowo mamy na koncie ważkie odkrycie naukowe.

LHC właśnie rozpoczyna pierwszą długą przerwę w działaniu (ang. long shutdown, LS1) podczas której przeprowadzone zostaną istotne prace usprawniające cały system akceleratorów CERN. LHC zostanie przygotowane do pracy przy wyższej energii, a eksperymenty dokonają istotnych napraw. LHC wznowi działanie w 2015 roku.

- Zarówno samo LHC, jak i cały system akceleratorów CERN wymaga istotnych usprawnień - powiedział Dyrektor CERN do spraw akceleratorów i technologii Steve Myers. - W praktyce odtworzymy wszystkie połączenia pomiędzy magnesami LHC tak, by w momencie ponownego rozruchu w 2015 roku, móc pracować przy docelowej energii 7TeV na wiązkę.

Podczas pierwszych trzech lat działanie LHC przeszło wszelkie oczekiwania, dostarczając o wiele więcej danych niż zakładano. Fizycy określają ilość danych w jednostkach zwanych odwrotnymi femtobarnami. Jak dotąd każdy z dwóch wielkich eksperymentów, ATLAS i CMS, zebrał około 30 odwrotnych femtobarnów, z czego ponad 23 w samym 2012 roku.

Aby to lepiej zilustrować warto przypomnieć, że do odkrycia ogłoszonego 4 lipca 2012 roku posłużyło około 12 odwrotnych femtobarnów. Tak więc, sporo danych pozostało jeszcze do przeanalizowania w ciągu LS1.

- Mamy mnóstwo analiz fizycznych do zrobienia w ciągu LS1, i to nie tylko na LHC - powiedział Dyrektor do spraw naukowych CERN Sergio Bertolucci. - LHC jest okrętem flagowym eksperymentalnego programu CERN, niemniej pozostaje jedynie elementem bardzo zróżnicowanej infrastruktury badawczej. Pozostałe eksperymenty cały czas prowadzą swoje analizy, można się więc spodziewać wielu ciekawych wyników również w trakcie LS1.

W ciągu pierwszych tygodni tego roku LHC zderzało protony z jonami ołowiu w celu lepszego zrozumienia stanu materii zaraz po Wielkim Wybuchu. W ostatnich dniach działania LHC powrócił do zderzeń proton-proton, ale tym razem przy niższej energii. Te dane będą szczególnie pomocne przy interpretacji zjawisk zaobserwowanych w zderzeniach jonów ołowiu. Testy przy użyciu pojedynczej wiązki potrwają do końca tygodnia, po czym rozpocznie się proces ogrzewania LHC do temperatury pokojowej aby umożliwić rozpoczęcie prac przewidzianych w czasie LS1.