NCBJ kupuje uran na potrzeby terapii BNCT

Data dodania: wtorek, 31 maja 2016, autor: nuclear.pl

Narodowe Centrum Badań Jądrowych zakupiło płytki uranowe niezbędne do prowadzenia badań nad terapią borowo-neutronową (BNCT). Kontrakt z rosyjską firmą TVEL podpisano na odbywających się targach ATOMEXPO w Moskwie.

We wtorek, 31 maja br, w Moskwie prof. K.Kurek - dyrektor NCBJ oraz O.Grigoriev - v-ce prezydent kompanii TVEL podpisali umowę na dostawę 25 płytek uranowych do polskiego reaktora badawczego MARIA. Wykorzystane zostaną w przebudowywanym „kanale H2”, w którym prowadzone będą badania m.in. nad terapią borowo-neutronową (BNCT – Boron Neutron Capture Therapy) – przełomową metodą leczenia nowotworów np. glejaków mózgu.

- Polski reaktor MARIA, ze względu na swoje unikatowe właściwości takie jak np. wysoki strumień neutronów, doskonale nadaje się do prowadzenia tak innowacyjnych projektów – tłumaczy dr inż. Michał Gryziński, Kierownik Pracowni Dozymetrii Promieniowania Mieszanego NCBJ. – Zakupione płytki uranowe umieścimy w specjalnym konwerterze uranowym. Dzięki temu otrzymamy wiązkę neutronów epitermicznych o parametrach potrzebnych do prowadzenia badań nad terapią BNCT. Mamy nadzieję, że jeszcze w tym roku rozpoczniemy prace badawcze na wiązce neutronów termicznych, a w przyszłym, po dostarczeniu płytek i uruchomieniu konwertera, na wiązce neutronów epitermicznych właściwych dla terapii BNCT - wyjaśnia dr Gryziński.

Terapia BNCT polega na wprowadzeniu do ciała pacjenta stosunkowo bezpiecznego dla zdrowia związku boru. Przez około 2 godziny osadza się on selektywnie w tkance nowotworowej. Następnie chory przez kilkanaście minut napromieniany jest wiązką neutronów epitermicznych, w wyniku czego w komórkach nowotworowych atomy boru rozpadają się na cząstkę alfa i atom litu. Powstałe cząstki charakteryzują się wysoką energią i subkomórkowym (porównywalnym ze średnicą komórki) zasięgiem, niszczą zatem komórki nowotworowe, nie naruszając zdrowych tkanek. Dzięki terapii BNCT można leczyć np. glejaki wielopostaciowe, nawracające nowotwory szyi i karku, nowotwory okrężnicy,czerniaki złośliwe jak również inne nowotwory radioodporne (czyli te odporne na inne rodzaje radioterapii).

Do niedawna do przeprowadzenia terapii BNCT niezbędne były badawcze reaktory jądrowe. Na całym świecie, m.in. w Japonii, Argentynie, Włoszech, Chinach czy Rosji trwają obecnie prace nad wybudowaniem generatora, który mógłby dostarczać niezbędnej wiązki neutronów i mógłby być zainstalowany bezpośrednio w szpitalu onkologicznym. Konsorcjum koncernów Mitsubishi-Sumitomo przewiduje, że już w przyszłym roku pojawią się pierwsze takie urządzenia w obrocie komercyjnym (obecnie na ukończeniu są dwa prototypy w szpitalach uniwersyteckich w Japonii). Zanim jednak lekarze przystąpią do stosowania terapii BNCT w szpitalach, muszą przejść odpowiednie szkolenia na stanowiskach treningowych i badawczych, które obecnie znajdują się przy nielicznych reaktorach jądrowych na całym świecie. Wkrótce dołączy do nich instytut w Świerku. Dzięki temu w Polsce będzie możliwe nie tylko szkolenie specjalistów terapii BNCT, ale również prowadzenie badań nad wiązkami neutronów epitermicznych, związkami boru, szukanie optymalnych algorytmów planowania terapii, testowanie materiałów osłonnych i przyrządów dozymetrycznych, jak również prace badawcze na hodowlach komórkowych, czy opracowanie metod zwalczania przetrwalników opryszczki oraz pasożytów np. nicieni.

- W ramach projektu w naszym reaktorze powstaną dwa zupełnie nowe stanowiska badawcze. Obecnie trwa tam remont pomieszczeń – podkreśla prof. Krzysztof Kurek, dyrektor NCBJ. – To nie jedyne nowości jakie wprowadzamy w MARII. W tym samym czasie przejmujemy nowoczesny sprzęt od zamykanego niemieckiego reaktora. Posłuży nam do wzmocnienia badań materiałowych. Są to m.in. spektrometry i dyfraktometry. MARIA staje się więc kluczowym elementem najważniejszych europejskich programów badawczych - dodał prof. Kurek.