Energetyka jądrowa w Polsce

Krajowe Składowisko Odpadów Promieniotwórczych Różan

Miejscem składowania powstających w Polsce odpadów promieniotwórczych jest Krajowe Składowisko Odpadów Promieniotwórczych w Różanie. Według klasyfikacji MAEA, jest to składowisko powierzchniowe przeznaczone do ostatecznego składowania krótkożyciowych, nisko- i średnioaktywnych odpadów (o okresie połowicznego rozpadu zawartych w nich izotopów poniżej 30 lat) i zamkniętych źródeł promieniotwórczych. Służy ono również do okresowego przechowywania odpadów długożyciowych, głównie alfa-promieniotwórczych, oczekujących na umieszczenie ich w głębokim składowisku geologicznym. Składowisko w Różanie istnieje od 1961 r. i jest jedynym tego typu obiektem w naszym kraju. KSOP jest zlokalizowane na terenie byłego fortu wojskowego.

Przekrój przez KSOP Różan
Przekrój przez KSOP Różan

W KSOP mogą być składowane odpady wyłącznie w postaci stałej lub zestalonej a ponadto muszą spełniać następujące wymagania jakościowe:
  • nie powinny wydalać produktów gazowych (wyjątek stanowią odpady zawierające izotopy rozpadające się do produktów gazowych, np. Ra-226),
  • nie powinny zawierać substancji wybuchowych, łatwopalnych lub wykazujących się powinowactwem chemicznym w stosunku do barier ochronnych,
  • nie powinny zawierać cieczy nie związanej powyżej 1% całkowitej masy odpadów,
  • ługowalność z produktów zestalania odpadów niskoaktywnych nie powinna być większa niż 10-2 g×cm-2×d-1, a dla średnioaktywnych 10-3 g×cm-2×d-1,
  • pojemniki z odpadami powinny być szczelnie zamknięte w sposób zabezpieczający przed wydostaniem się odpadów na zewnątrz.
Stałe i zestalone odpady umieszczane są w betonowych obiektach tego fortu, których grubość ścian i stropów wynosi 1,2 - 1,5 m.

Miejscem składowania odpadów krótkożyciowych nisko- i średnioaktywnych jest także fragment adaptowanej do tego celu suchej fosy. Opakowane odpady umieszczane są w fosie warstwami i zalewane betonem z dodatkiem bentonitu, który, z uwagi na właściwości sorpcyjne, wspomaga skuteczność izolacji odpadów. Ostatnie, najwyżej znajdujące się odpady pokrywane są 40 cm warstwą betonu i zaimpregnowane mieszanką bitumiczną ograniczającą możliwości infiltracji wód opadowych do wnętrza tej konstrukcji.

Skuteczność stosowanych zabezpieczeń (barier) jest systematycznie sprawdzana przez kontrolę:
  • narażenia radiologicznego pracowników na podstawie pomiarów indywidualnych,
  • radioaktywności podstawowych elementów środowiska naturalnego (powietrze, woda, gleba, roślinność),
  • poziomu promieniowania na terenie i otoczeniu składowiska.
W blisko czterdziestoletnim okresie eksploatacji składowiska zgromadzonych zostało ok. 3300 m3 odpadów o sumarycznej aktywności 33,78 TBq.